Bò tơ phối giống nhiều lần không đậu thai

Bò bị dị hình hoặc khiếm khuyết cơ quan sinh dục: Tử cung, buồng trứng kém phát triển, có khối u trên buồng trứng; bê cái được sinh đôi cùng với bê đực làm cho nó lưỡng tính nửa đực nửa cái; do bò bị bệnh ký sinh trùng đường sinh dục hoặc đường sinh dục bị viêm nhiễm; do chế độ nuôi dưỡng quá kém, mất cân đối thành phần và giá trị dinh dưỡng, đặc biệt là đạm, khoáng và sinh tố; do rối loạn hormone nội tiết...

Để khắc phục hiện tượng chậm sinh hoặc vô sinh, cần xác định thật rõ nguyên nhân, bò không động dục thực sự hay động dục thầm lặng. Nếu đã theo dõi kỹ hoặc thậm chí đã dùng bò đực thí tình mà vẫn không phát hiện được động dục thì chứng tỏ bò cái không động dục thật sự. Sau đó xác định nguyên nhân (thông qua hệ thống sổ sách theo dõi, hỏi người chăn nuôi, sờ khám qua trực tràng...) để áp dụng biện pháp thích hợp. Nếu nguyên nhân là dị hình, khiếm khuyết cơ quan sinh dục hoặc do sinh đôi một đực một cái thì phải loại thải bò, không thể khắc phục được. Còn đối với các trường hợp khác thì việc khắc phục tùy theo từng nguyên nhân cụ thể, có thể chữa trị bằng kháng sinh, cải tiến chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng hoặc sử dụng hormone sinh dục.

Nếu do chăm sóc, nuôi dưỡng kém, bò gầy yếu thì phải tăng khẩu phần giàu đạm, sinh tố, khoáng đa lượng và vi lượng... kết hợp chăn thả trên bãi để bò có điều kiện vận động, tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Nếu bò bị viêm tử cung với thể vàng tồn lưu thì biện pháp điều trị tốt nhất là tiêm prostaglandin hoặc các chất tương tự (2ml chế phẩm estrumate) để làm tiêu biến thể vàng, giảm hàm lượng progesteron và tăng hàm lượng estrogen trong máu để kích thích bò động dục.

Nếu bò không động dục do u nang buồng trứng (có thể là u bao nang hoặc u nang thể vàng), có thể tiến hành theo một trong các biện pháp sau: Thò tay vào trực tràng, qua thành trực tràng phá hủy u nang, để kích thích rụng trứng và hình thành thể vàng mới. Tiêm 250 UI liberin (tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp), hoặc 6.000 UI kích tố nhai thai người (HCG) (tiêm tĩnh mạch) để làm tăng tỷ lệ hormone lutein (LH) trong máu. Tiêm prostaglandin (2ml chế phẩm estrumate) trong trường hợp u nang thể vàng.

Nếu xác định thể vàng phát triển to trên buồng trứng (đường kính lớn hơn 1cm) thì tiêm prostaglandin F2 (2ml chế phẩm estrumate), để làm teo biến thể vàng, 3 ngày sau động dục xuất hiện. Nếu thấy thể vàng nhỏ thì cần phải xác định xem đó là thể vàng đang hình thành hay thể vàng đang thoái hóa. Nếu thể vàng đang hình thành, bò sẽ động dục sau đó khoảng 2 tuần. Nếu thể vàng đang thoái hóa, động dục sẽ xuất hiện sau vài ba ngày.