Sức hút những công ty sữa ở Đông Nam Á

 Tiềm năng tăng trưởng lớn

Các sản phẩm từ sữa ngày nay trở thành những sản phẩm thiết yếu của người tiêu dùng Đông Nam Á. Nhân khẩu học thuận lợi, tầng lớp trung lưu ngày càng phát triển và chi tiêu tùy ý cao hơn đã thúc đẩy xu hướng tiêu thụ sữa ở các thị trường mới nổi.

Growtheum Capital Partners là công ty đã thực hiện hai khoản đầu tư lớn vào ngành sữa ở Việt Nam và Indonesia trong năm nay. Hồi tháng 4, Growtheum công bố khoản đầu tư 100 triệu USD vào công ty Sữa Quốc tế (UPCoM: IDP) có trụ sở tại Việt Nam. Tháng trước, công ty này cũng bơm 70 triệu USD vào KIN Dairy của Indonesia.

Amit Kunal, đối tác quản lý của Growtheum, cho biết: “Khi thu nhập bình quân đầu người của người dân tăng lên, họ sẽ hướng tới các sản phẩm lành mạnh hơn để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Mặc dù các phân khúc tiêu dùng khác có chút chậm lại, nhưng phân khúc này vẫn tiếp tục tăng trưởng”.

Một số thương vụ đầu từ khác trong năm nay phải kể tới General Atlantic đã đầu tư 130 triệu USD vào công ty thực phẩm và sản phẩm sữa niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Indonesia, PT Cisarua Mountain Dairy (Cimory). Trong khi đó, nhà sản xuất sữa non VitaDairy của Việt Nam cũng đang muốn bán 30% cổ phần.

Trước đây, các doanh nghiệp sữa cũng nhận được sự quan tâm của giới PE.

Dymon Asia Private Equity từng rót vốn cho công ty sữa Malaysia The Holstein Milk Company vào năm 2018 và Southern Capital Group mua lại F&B Nutrition tại Malaysia vào năm 2019 là hai trong những thương vụ nổi bật tại khu vực Đông Nam Á. TPG và Northstar đã mua lại mảng kinh doanh sữa tiêu dùng của công ty nông sản Japfa ở Đông Nam Á cách đây ba năm.

Đến nay, các nhà đầu tư PE càng lạc quan hơn về lĩnh vực này, chủ yếu là do dân số và tài sản ngày càng gia tăng ở Đông Nam Á.

Ông Andy Ho - Giám đốc đầu tư của VinaCapital, nhà đầu tư trước đây của Vinamilk (HOSE: VNM) và IDP, đặc biệt hào hứng với thị trường khoảng 100 triệu dân của Đông Nam Á. Ông nói: “Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người hiện nay của khu vực là khoảng 4,000 USD. Đó là mức thấp nên vẫn còn nhiều dư địa để phát triển”.

Còn theo ông Martin Lemoine - Giám đốc bộ phận đầu tư kinh doanh nông nghiệp và thực phẩm của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), thị trường đang có nhu cầu tiêu dùng nhiều loại sản phẩm chất lượng, từ sữa nhiệt độ cực cao đến sữa chua và phô mai. ADB đóng vai trò là nhà đầu tư chủ chốt trong đợt IPO của Cimory trên sàn giao dịch Indonesia vào năm 2021. Ngân hàng cũng là đối tác hữu hạn của Growtheum.

Theo Marketresearch.com, doanh thu thị trường sữa của Indonesia đạt 5.1 tỷ USD vào năm 2021, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 12.3% từ năm 2016 đến năm 2021. Thị trường này dự kiến sẽ vượt 7 tỷ USD vào năm 2026.

Ông Brahat Joshi - Giám đốc tài chính của Cimory, nhận định công ty được hưởng lợi từ đà tăng trưởng nhanh chóng này. “Trong lịch sử, Indonesia đã tụt hậu so với các quốc gia ASEAN khác về tiêu thụ sữa, nhưng khi thu nhập tăng đều đặn, chúng ta đang chứng kiến nhu cầu về các sản phẩm sữa tăng lên đáng kể”.

Theo Researchandmarkets.com, tại Việt Nam có hơn 200 nhà sản xuất sữa tính đến cuối năm 2021.

Công ty này ước tính doanh thu sữa của Việt Nam đã tăng gần gấp đôi, từ 4.4 tỷ USD năm 2017 lên 8.4 tỷ USD vào năm 2021. Mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người ở Việt Nam chỉ là 28 lít vào năm 2021, thấp hơn mức 35 lít của Thái Lan và 45 lít của Singapore, nhưng được dự đoán đạt 40 lít vào năm 2030.

Ông Lemoine cho biết ngành sữa ở Đông Nam Á và khu vực châu Á - Thái Bình Dương còn rất nhiều tiềm năng, và ADB đang xem xét một số khoản đầu tư mới.

Cản trở lớn

Bất chấp tiềm năng tăng trưởng lớn, vấn đề về chuỗi cung ứng vẫn đang là trở ngại cho các doanh nghiệp sữa trong khu vực.

Theo ông Joshi, tập quán canh tác ở Indonesia vẫn còn manh mún. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng logistics kém phát triển cũng cản trở việc phân phối sản phẩm trên toàn quốc.

Kunal cho rằng: “Để thành lập một trang trại, bạn cần một vùng đất rộng lớn, điều kiện thời tiết thuận lợi và mực nước ngầm tốt. Điều này cũng đòi hỏi vốn đầu tư lớn và chuyên môn để quản lý tiền. Có lẽ đó là lý do tại sao trong thập kỷ qua, có ít khoản đầu tư vào lĩnh vực này hơn”.

Các nước như Indonesia và Việt Nam cũng là những nước nhập khẩu ròng sữa. Ở Việt Nam, sản xuất trong nước chỉ đáp ứng được gần một nửa nhu cầu.

“Thị trường sữa Việt Nam đã trưởng thành và đang rất lớn. Nhiều người đang muốn đầu tư vào”, ông Andy Ho của VinaCapital cho biết. Tuy nhiên, do phụ thuộc nhiều vào nguồn cung nhập khẩu, nên ông vẫn nghi ngờ về giá trị chiến lược và tăng trưởng trong vòng 5 - 10 năm tới.

Ông nói: “Khi đầu tư, chúng tôi cần thu lại mức lợi nhuận 15 - 25% mỗi năm trong vòng 3 - 5 năm tới. Thật khó để thấy những công ty ở đây tăng trưởng với mức lợi nhuận đó”.

Tuy nhiên, ông Kunal của Growtheum cho biết: “Lĩnh vực này vẫn rất rộng mở. Nếu ai đó cung cấp một sản phẩm chất lượng tốt, thú vị thì nhu cầu sẽ ở đó”.