Thí điểm bảo hiểm nông nghiệp: Còn nhiều bất cập

Theo Ban Chỉ đạo trung ương về thí điểm BHNN, việc thí điểm BHNN đã và đang được triển khai ở 20/20 tỉnh, thành phố với 234.235 hộ dân ký hợp đồng bảo hiểm (BH), giá trị BH cây trồng, vật nuôi, thủy sản là trên 5.400 tỷ đồng. Tổng doanh thu phí BH gốc khoảng 303 tỷ đồng, trong đó tổng diện tích trồng lúa tham gia BH là 45.412ha của 189.797 hộ với tổng giá trị bảo hiểm gần 1.480 tỷ đồng. Có 623.131 con trâu, bò, lợn, gia cầm của 29.163 hộ, ở các tỉnh, thành phố: Bắc Ninh, Nghệ An, Đồng Nai, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Thanh Hóa, Bình Định, Bình Dương, Hà Nội tham gia BH, giá trị BH hơn 1.104,9 tỷ đồng, tổng số phí BH hơn 38,7 tỷ đồng. Đối với lĩnh vực thủy sản, có 15.275 hộ của các tỉnh Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre, Cà Mau tham gia BH, với tổng diện tích BH là 5.523ha và giá trị BH là hơn 2.855 tỷ đồng. Sau gần hai năm triển khai ở 20/20 tỉnh, thành phố, hầu hết các địa phương đã thành lập được ban chỉ đạo, bảo đảm tiến độ đề ra. 

Chăn nuôi bò sữa tại huyện Ba Vì.

Tại Hà Nội, thành phố đã chọn huyện Ba Vì để triển khai thí điểm BHNN trên đàn bò sữa. Ngoài ra, Hà Nội cũng chọn 3 xã (Tốt Động, Trung Hòa, Đại Yên) của huyện Chương Mỹ và 3 xã (Tản Lĩnh, Vân Hòa, Yên Bài) của huyện Ba Vì để triển khai trên đàn lợn. Hiện tại, số bò sữa được tham gia BH của Hà Nội là 1.027 con và số hộ tham gia BH là 334 hộ. Tổng số phí BH theo giấy chứng nhận BH cấp gần 1,6 tỷ đồng và các công ty BH đã giải quyết bồi hoàn 49 con bò sữa gặp rủi ro với số tiền hơn 1,3 tỷ đồng. Đã có 1.064 hộ của huyện Chương Mỹ và Ba Vì tham gia BH đàn lợn, với số phí hơn 1 tỷ đồng và doanh nghiệp BH đã giải quyết bồi thường 193 con lợn chết, với số tiền 346,21 triệu đồng. Ông Nguyễn Huy Đăng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết, đa phần nông dân còn chưa hiểu rõ về lợi ích của việc tham gia BHNN. Khởi đầu, rất ít hộ ở Hà Nội tham gia BHNN, nhưng sau khi một số hộ chăn nuôi bò sữa tại Ba Vì gặp rủi ro, được hưởng BHNN đã tạo động lực và niềm tin cho các hộ khác tham gia. 

Yếu khâu thẩm định

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, BHNN cũng bộc lộ nhiều vướng mắc. Việc triển khai BHNN đối với cây lúa gặp rất nhiều khó khăn; số hộ tham gia không nhiều, chủ yếu theo phong trào, thấy được hỗ trợ thì tham gia và số người hiểu "tham gia BHNN chính là bảo vệ quyền lợi trong sản xuất của mình" cũng không nhiều. Tại buổi sơ kết hai năm thực hiện thí điểm BHNN do Bộ NN&PTNT và Bộ Tài chính vừa phối hợp tổ chức tại Hà Nội, đại diện các địa phương tham gia cho rằng, đối tượng BHNN còn hẹp, chưa mở rộng, chưa thu hút các chủ trang trại, chủ sản xuất quy mô lớn; mức phí còn cao; cần bổ sung một số bệnh hại trên cây trồng, vật nuôi… Đặc biệt, hiện tượng trục lợi BH, việc thẩm định thiệt hại, bồi thường vẫn còn hạn chế do lực lượng tham gia giám định mỏng. Các doanh nghiệp tham gia tái BHNN bị lỗ nặng. Đến thời điểm này, các doanh nghiệp nhận tái BHNN theo chương trình thí điểm BHNN đã bị lỗ khoảng 330 tỷ đồng. 

Theo thống kê của Liên hợp quốc, Việt Nam đứng thứ 6 trong các quốc gia chịu thiệt hại nặng nề do thiên tai, dịch bệnh, với mức độ thiệt hại lên tới 1,8 tỷ USD mỗi năm, vì vậy triển khai BHNN là việc làm cần thiết. Phát biểu tại buổi sơ kết, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát khẳng định, sau hai năm triển khai BHNN, nhiều địa phương đã có chuyển biến tốt, đó là động lực để hình thành nền sản xuất hàng hóa, tránh rủi ro cho nông dân. Theo kế hoạch, chương trình thí điểm BHNN được triển khai đến hết năm 2013, sau đó cơ quan chức năng sẽ tổng kết và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, triển khai trên diện rộng.