Giải phẫu cơ quan sinh dục bò cái

Buồng trứng

Cơ quan sinh dục sơ cấp của con cái là buồng trứng. Buồng trứng có hai chức năng: sản xuất tế bào sinh dục và hocmon. Các tế bào sinh dục của con cái gọi là trứng. Ở bò một buồng trứng có hơn 100.000 trứng lúc mới sinh. Tuy nhiên trong suốt đời của một con bò cái chỉ một số lượng nhỏ trứng sẽ được thụ tinh và phát triển thành bê. Hocmon được tiết ra từ buồng trứng điều khiển mức độ biểu hiện tính dục, sinh trưởng và các quá trình phát triển. Chúng sẽ được thảo luận chi tiết sau.

Phần lớn điều khiển về sinh sản liên quan đến điều khiển buồng trứng.

 Hình 1. Đường sinh dục của bò cái

Kích thước và hình dáng của buồng trứng ở bò rất đa dạng. Những người khám thai có kinh nghiệm có khả năng cảm nhận được buồng trứng của bò khi sờ nắn qua trực tràng. Buồng trứng có kích thước bằng hạt đậu Hà Lan và ở những bê chưa thành thục về tính chúng có kích thước nhỏ hơn. Khi bắt đầu thành thục về tính chúng dài khoảng 2 cm. Sau giai đoạn này kích thước và hình thái của chúng rất thay đổi. ở bò thành thục về tính trung bình buồng trứng có kích thước và hình thái tương tự hạt hạnh nhân.

Đường sinh dục

Âm hộ: là phần có thể nhìn thấy được ở đường sinh dục cái, nó nằm ngay dưới hậu môn và bảo vệ cửa vào âm đạo. Âm đạo dài khoảng 24-26 cm ở hầu hết bò cái đã thành thục về tính và có hình ống. Lúc giao phối tinh dịch đọng lại trong âm đạo gần cổ tử cung. Cổ tử cung là cơ quan hình ống có cơ dày nối âm đạo với các bộ phận khác của đường sinh dục, những người khám có kinh nghiệm có thể cảm nhận được chúng dễ dàng qua sỡ nắn trực tràng.

Ở những bê cái tơ chưa thành thục về tính đường kính của cổ tử cung có thể <10 mm. Ở thời kỳ thành thục về tính cổ tử cung ở phần lớn bò cái tơ có đường kính là 12 cm. Ở những bò cái lớn tuổi hơn đường kính cổ tử cung có thể lên đến 6cm hoặc hơn và dài 15 cm hoặc hơn. Cổ tử cung có kích thước tăng lên theo tuổi và số lượng bê mà bò mẹ đã đẻ và có khuynh hướng lớn hơn ở giống bò có nguồn gốc từ Bos indicus. Cổ tử cung có tác dụng là hàng rào chắn bảo vệ nằm giữa âm đạo và các tổ chức mô khác của tử cung.

Tử cung được chia thành hai sừng tử cung, chúng cách cổ tử cung khoảng 2-4 cm. Sừng tử cung xoắn về phía trước và phía dưới và có thể dài đến 40 cm. Bê con sẽ phát triển trong sừng tử cung sau khi trứng thụ tinh ở trong ống dẫn trứng (hay vòi fallop). Ống dẫn trứng nối liền loa kèn với sừng tử cung và phần còn lại của đường sinh dục. Buồng trứng được loa kèn bao quanh, loa kèn thu hút trứng được giải phóng từ buồng trứng và dẫn trực tiếp vào trong vòi fallop. Toàn bộ cơ quan sinh dục được cố định nhờ một mảnh tổ chức gọi là dây chằng rộng. Dây chằng này cũng bám vào trực tràng.